Brieven aan Edith Stein #140 'Ik weet de diagnose niet: Fascistoïde Schizofrenie?'

 

Primordial Flucuations

work in progress

 

 

BRIEF 140

aan Edith Stein

'Ik weet de diagnose niet: Fascistoïde Schizofrenie?''    

Joseph M. Heij 

Wolfheze

 

Lieve Edith,

Gisteren heeft het Israëlische leger in de Gazastrook - een mooi stukje strand met veel potentie aan de Middellandse Zee - weer meer dan 70 Palestijnen - mensen zoals jij en ik - doodgeschoten. Die waren totaal wanhopig op zoek naar het voedsel dat dagelijks op een viertal plekken wordt neergelegd. Als dat al dat weinige lekkers willen ophalen, schiet het IDF er zoveel mogelijk neer. Alsof je in een strenge winter voedsel neerlegt voor de broodmagere vogeltjes en achter de bosjes gaat liggen om ze neer te maaien als ze het op komen halen. Hoe groot moet dat plezier zijn. Hoe sadistisch is het universum. Hoe groot is God.  

Gisteren 70 dode mussen, eergisteren 80 en vandaag vermoedelijk zo'n zelfde aantal, of net ietsjes meer of net ietsjes minder. Om het spannend te houden, denk ik. Edith, een steeds groter deel van de wereld is ervan overtuigd dat de Joden een volkerenmoord plegen in Gaza om die later ook toe te passen op de Westbank. Men zegt niet eens meer: 'De staat Israël doet dat.' Nee, het heet steeds vaker: 'De Joden doen dit.' En het klinkt, eerlijk is eerlijk, ons ook zeer bevredigend in de oren om het op die manier te zeggen: De Joden doen dit, de Joden doen dat.' Een staat is geen mens maar een ding, een abstractie, en daar kun je maar moeilijk net zo boos op worden als op een medemens. 

Om die reden worden er wereldwijd ook veel Israëlische en Joodse kunstenaars, dansers, orkestleden, sporters, influencers gecanceld. Ze zijn Joods en alleen wanneer ze roepen 'Free free Falestine!' of 'Hamas, Hamas, alle Joden aan het gas!' worden ze erkend als goede Joden, politiek correcte Joden, Joden die de hand in de eigen boezem durven steken, Joden die ons helpen om Joden op te sporen, Joden te markeren met het getal van het beest, ze, de Joden, eerst uit Palestina te gooien en vervolgens uit de wereld.   

Snap je Edith, dat het niet bepaald sexy is om uitgerekend met jou te corresponderen? Ik heb jouw godje gevraagd waarom hij mij heeft uitgekozen om uitgerekend met een Duitse Jodin een innige relatie te onderhouden. Hij zegt niks. Zwijgt in talen die ik toch niet versta. Ik moest er maar gauw mee stoppen, met jou te praten, want goed voor mijn kijkcijfers is het, op zijn zachts gezegd, niet bepaald. Niet dat ik hecht aan volgelingen, aan kijkcijfers, aan likjes, maar toch. Iemand moet naar mij luisteren als Jahweh, de god van de joden, dat niet doet.

Mijn Vriend houd erg veel van het Joodse volk. Zal ik hem vragen met jou in contact te treden? Hij verdedigt jullie door dik en dun, voelt zich daar geweldig bij. Hoe meer mensen afhaken, hoe zekerder hij weet dat hij op de goede weg is, het juiste spoor volgt, achter uitverkoren Joodse pootafdrukjes aan op weg naar de vernietigingskampen waar jij zit. Waarom eigenlijk stuur ik Dolf brieven? Ik hoopte steeds dat hij jouw en je lieve nonnen-zusje zou willen sparen. Maar het is niet bepaald sexy om Joden te sparen, je moet ze aanmelden voor de vernietiging. Hoeveel exemplaren van homo sapiens sapiens, Edith, denken na over hun welgevormde en overwogen mening wanneer ze scanderen Free Free Falestine? 70 of 80 of 90?  

Weet je Edith, nu ik er zo ver nadenk, zoals het een net exemplaar van homo sapiens sapiens betaamt, dan moet ik het gesprek met jou nu eigenlijk wel stoppen. Het is afgelopen. Je wordt gecanceld. Alle afspraken voor alle lezingen, alle brieven, alle dialogen worden bij deze geschrapt. Geen Jood mag nog ergens optreden, zingen in een zaal vol mensen, exemplaren van homo sapiens sapiens. - Edith, ik las Yuri Harrari, die echt heel lang nadacht. - We lezen geen Joodse auteurs meer, de boeken gaan op de stapel die we op een avond gaan verbranden. Liefst een gedenkwaardige avond, bijvoorbeeld 6 mei. Jammer dat die dag alweer vervolgen is. Laten we gaan voor de nacht van 9 op 10 november, die hebben we dit jaar nog tegoed.

Voor jou vind ik het rot Edith, want eigenlijk kun jij er weinig aan doen dat er in de toekomst, wanneer jij en je lieve zus allang vergast zijn, iets staat te gebeuren waar de honden geen brood van lusten: een genocide op een arm, onmachtig, nooit eerder in de geschiedenis uitverkoren volk, met industriële precieze uitgevoerd door het volk dat zichzelf als slachtoffer zag van de eerste benoemde genocide ooit. Edith, je kruipt met z'n allen in de slachtofferrol die meer dan 75 jaar lang schromelijk werd overdreven. Zoveel waren het er nou ook weer niet. En ze, jullie, hadden ook schuld aan alles, waarom anders was iedereen zo boos op jullie? Ik moet het brieven schrijven nu dus per direct stoppen. Dat had ik natuurlijk veel en veel eerder moeten doen. Ik ben een meeloper, een bangerik, die de angst om het hart slaat dat hij niet bij de eerste leden der NSDAP hoorde, de echte leden zijn die tot lidmaatschap nummer honderdduizend, de rest is een grote lafbek. Ik kom echt niet verder dan nummertje anderhalf miljard of zo. Ik sta helemaal onderaan.

Als ik daar stond, Edith, want daar sta ik niet. Ik weiger lid te worden van de anti-joodse sekte met inmiddels ontelbare leden. Het is zo simpel. We kopiëren en vermenigvuldigen en geloven de getallen over dode en gewonde en uitgehongerde Palestijnen opgetekend en berekend door The Palestinian Health Organisation, gekopieerd vermenigvuldigen en voor waar aangenomen door de OCHA, een winkelochter van de Verenigde Naties. Geloven we de getallen niet, dan geloven we de beelden van AlJazeera die voor zich spreken, als het waar was dat ze de waarheid en niets dan de waarheid konden spreken. Maar dat kunnen ze helemaal niet. Omdat het geen objectieve getallen zijn maar ideologische.

Probleem is, Edith, dat noch cijfers noch beelden ooit voor zichzelf kunnen spreken; die komen altijd uit de spreekbuis van exemplaren van homo sapiens sapiens die daar belang bij hebben. Sommigen bedoelen het goed, anderen niet. Sommigen zijn goedgelovig, anderen van de Moslim Broederschap.

Wees gerust Edith, ik zat je wat te plagen, een beetje op stang te jagen,kijken of je wellicht ooit zou kunnen geloven dat ook jouw Joseph antisemiet werd. Maar zover is het nog niet, alhoewel ik inmiddels wel voor jullie toekomst begin te vrezen. Van meest uitverkoren zakken jullie in een uiterst verontrustend tempo naar minst uitverkoren. Je weet wel: van Übermensch naar Untermensch. Dat de geschiedenis zich herhaalt is beangstigend pathologisch. Ik weet de diagnose niet: Fascistoïde Schizofrenie? 

Morgen schrijf ik een nieuwe brief aan Dolf; dat hij jou en Rosa moge sparen. Dat wil ik doen, Edith, ook al lijdt de jonge aanstormende kunstenaar vermoedelijk aan Fascistoïde Schizofrenie, dezelfde eeuwenoude geestesziekte waar al zoveel slachtoffers door zijn gevallen. Net zoals ten tijde van De Spaanse Griep, de teringpest, Covid-19. 

Lieve Edith, ik geloof niet in jouw god noch in wonderen, maar in toenemende mate ben ik geneigd om voor jou en je lieve zusje te bidden.

Tot morgen!

Groet Joseph 

 

 

 

Oude vriend schrijft novelle: Egbert van der Stouw - 'Over leven' V

 

Souvenirs uit Lenzerheide

1992

 

 

Oude vriend schrijft novelle V

In de tijd dat Egbert en ik het gymnasium in Ede doorliepen was de wereld om ons heen nog christelijk te noemen, niet alleen doordesemd van de tale Kanaäns maar ook moraal en uiteraard een wereldbeeld dat daar onder lag. Egbert kwam uit een wat zwaarder milieu dan ik maar ik herinner me dat niet zo; we zaten aardig op dezelfde golflengte, al was Egbert al meer bewust van de strijd die Marin Luther King samen met vele anderen voerde tegen discriminatie en onderdrukking van de Afro-Amerikaanse bevolking in de VS en is dat verschil tot op de dag van vandaag waarschijnlijk blijven bestaan.   

In 'Over leven' pelgrimeert Hilda, de hoofdpersoon uit de novelle, van hier naar daar en ontmoet een Somalische jongeman die is gevlucht van daar naar hier. Pelgrim ontmoet vluchteling. Het verhaal bouwt op van een nog levende maar beslist allang zieltogende - lees als je wilt terminale - religieuze gemeenschap die zich klaarmaakt voor het jaarlijkse hoogtepunt van deze tweeduizend jaar oude religie: de mens die terugkeert uit het dodenrijk; het overledene familielid dat na twee dode nachten weer monter als altijd opstaat uit de hersendood, uit het ui steen gehakte graf stapt en doodleuk verschijnt aan zijn of haar of hen geliefden; de doodgemartelde verzetsstrijder die vlak voor het einde riep Free Free Your Mind en dat nu weer doet. Het is jammer dat deze mens een Jood was en Jezus heette, want anders zouden we luisteren. Nu liever niet. Geen tijd voor onzin, geen zin in achterhaalde leugens.

Ik zeg wel dat deze indigenous community de meest wonderbaarlijke terugkomst uit het rijk der morsdoden viert als een wonder van de natuur die geregeerd wordt door de in deze kraal aanbeden godheid, maar midden in de nacht wachten op deze alle wetenschap tegensprekende verschijning is niet zo vanzelf sprekend als de lezer zou denken. Elke religie legt zichzelf regels op die het spel ordentelijk moet laten verlopen; wil een enthousiast gelovige iets anders dan dat wat al duizend jaar hetzelfde is, dan botst die al gauw op een muur van hardnekkig onbegrip. Gelukkig lukt het Hilda de gemeenschap waar amper beweging of leven in zit in beweging te krijgen. Het schattige, stokoude en nog altijd goed onderhouden kerkje blijft de nacht van zaterdag op zondag, de Paasnacht, open en iedereen is welkom om de komst van De Opgestane Heer mee te maken, precies zoals iedereen op oudejaarsavond wacht tot het twaalf uur is en het nieuwe jaar kan worden begroet.

Midden in deze doorwaakte nacht waar tegenwoordig zowat iedereen rustig en volmaakt onverschillig doorheen slaapt vindt er een rituele seance plaats. Haile, de Somalische vluchteling, wil graag sterven. Omdat we zover van onze oorsprong zijn afgedwaald zou het erop kunnen lijken dat de jongeman ritueel wordt geslacht, maar dat mag in Nederland niet, niet bij leden van de ondersoort homo sapiens, wel bij andere zoogdieren, of dat Haile geëuthanaseerd wil worden, iets waar liberaal verlichte zielen rode koontjes van krijgen. Nee, het is louter spiritueel. Het is in de geest. De vluchteling vindt zijn eeuwige thuis in de dood van het ego; in Paulinische termen heet dat: Haile wil sterven aan zichzelf en Christus aandoen, wenst de oude mens te verruilen door de fonkelnieuwe. Alle erfzonden worden afgewassen, het eeuwige leven wordt beërfd. - Zoek maar op al die rare woordjes. -

Het verschil tussen de weg die Egbert na de middelbare school heeft afgelegd en de mijne is groot. Egbert bleef na het gymnasium verankerd in de geloofsgemeenschap waaruit hij stamde, innig verbonden met zijn vader die op late leeftijd dominee werd. Ik ging naar de grote stad, miste de aansluiting met een kerkelijke community en verloor zowat alle contact met de eigen religieuze roots. Ik verloor onderweg de tale Kanaäns, de heilige teksten, de liederen, wist niet hoe religieuze inborst met anderen te delen in een troostrijk ritueel, raakte steeds verder verwijderd van een wereldbeeld waar ik zoveel om had gegeven. Nietzsche werd mijn spirituele vriend.

Nietzsche was de pelgrim met wie ik een tijd optrok. En nog steeds sla ik met hem  de meest aanlokkelijk exotische wandelpaden in, om samen het christendom om zeep te helpen, netjes gezegd, te ontmythologiseren of te deconstrueren. Tot er helemaal niets meer van dat geloof over is. Denken we, huppelend en zingend, steeds dezelfde berg beklimmend en weer afdalend, tot we minder dan een ons wegen, almaar meer in onszelf gelovend - precies zoals het de Übermensch betaamt - almaar vrolijker, in de wetenschap dat we, op weg naar het hoogste, alle ballast der metafysica van ons hebben afgeschud. 

Wat me ontroerd is dat Egbert en ik na 40 jaar woestijn helemaal niet ver van elkaar vandaan zijn geraakt. Sterker nog, ondanks het feit dat we allebei met lede ogen aanzien dat de God van de christenen in Nederland in het sterfhuis wacht tot de engelen hem komen halen, pelgrimeren we lustig verder met links van ons de vrolijke Nietzsche en achter ons de goedlachse Jezus. Uiterst prettig gezelschap.

Wat Egbert binnen de kerk deed, probeerde ik daarbuiten: de onverwoestbare schittering van het evangelie van Jezus Christus nog net ietsjes beter te begrijpen. Zoiets kan alleen in gezelschap van een uiterst begaafde advocaat van de duivel.     

Over leven heeft me ontroerd. Omdat ik zag dat we dezelfde weg hebben afgelegd en niet dezelfde weg hebben afgelegd, dezelfde rivier overstaken en niet dezelfde rivier, dat wij het waren en niet waren. Dat alleen een dode god eeuwig leeft. 

 

 

Egbert van der Stouw

'Over leven'

  

ISBN 9789493198678

28 februari 2025

100 pag

uitgeverijzilt.nl

bol.com/nl

Oude vriend schrijft novelle: Egbert van der Stouw - 'Over leven' IV

  

Souvenirs uit Lenzerheide

1992

 

 

Oude vriend schrijft novelle IV

De hoofdlijn van het verhaal uit de novelle 'Over leven' is gauw verteld: er gebeurt hoegenaamd niets. Het narratief speelt in Nederland, in de laatste dagen van het al honderd jaar zieltogende christendom. Zeg voor het gemak 2020. Iemand gaat met pensioen en bezoekt haar jeugdjaren in een pittoresk Betuws dorpje. Zelf is ze domina zonder preekstoel maar wel met een schare zoekende zieltogen zielen. Hilda is haar leven lang zielzorger geweest en nu pelgrim. - Ik weet niet of zielzorger hedendaags Nederlands is maar het is, zeker in deze context, een mooi en geschikt woord. - Hilda, het hoofdpersonage, is haar leven lang druk geweest mensen te ontmoeten, veel eerder dan landschappen, altijd weer druk met bevragen en troosten, naarstig op zoek een goed woord, een gedicht, een lied, een psalm, een quote. 

Onze grote vriend Nietzsche zou al gauw afhaken als hij 'Over leven' zou lezen. De titel alleen al. De woordspeling is bepaald niet moeilijk voor een scherpzinnige geest. Overleven staat niet op zijn bucketlist. Het eenmalige leven dat altijd opnieuw moet worden geleefd zonder enige vooruitzicht op verbetering moet volledig worden geleefd, waargemaakt, vervuld. Met het oosterse concept van reïncarnatie heeft dit bitter weinig te maken. De mens heeft zoals Eckhart Tolle zegt, alleen het hier en het nu, maar hier houdt de gelijkenis ook meteen weer op. Het is Nietzsche een gruwel dat de Untermensch in piepkleine stapjes denkt; elk leven net weer ietsjes beter, iets verfijnder, iets artistieker.

De zwakken, leert Zaratustra, zijn zwak dankzij zichzelf. De armen menen de sterke nodig te hebben, dringen de sterken een caleidoscopisch complex schuldgevoel dat in de geest woekert als een ernstig virus. Maar De Meester die afdaalt van De Berg is tot het wereldschokkende inzicht gekomen dat het zo niet werkt. Het is de Übermensch ten het ten strengste verboden om af te dalen naar het diepe dal van duisternis waar de zwakke woont. De stumpers, de zieken, de zwakken, vervuld van zelfmedelijden zullen tot in eeuwigheid wentelen in de vreugde van de eigen pijn en het ongelijk van de ander. De zwakke trekke zich op aan de sterke. De sterke daalt niet af naar het zwakke. Vervloekt de heroïsche mens die de eigen kwaliteiten ten dienste stelt aan dat wat tot aan het einde der tijden niet leven wil, geen wil tot leven heeft, geen dappere poging doet het eigen leven te maken tot een groots kosmisch vuurwerk.    

Vermoedelijk zou onze grote vriend Nietzsche in 'Over leven' geen enkele kiem, nog liever geen enkel mosterdzaadje weten te vinden dat zichzelf bij gebrek aan moed van de geboortegrond, het christendom, zichzelf voedt met het tegendeel van dit imperialistische geloof en zich een weg weet te banen uit het troosteloze moeras van zelfmedelijden waar het Avondlandse narratief zo rijk aan is. Dit verhaal is een kroniek van de allerallerlaatste adem van het gedoemde narratief, zeg maar gerust de allerallerlaatste stuiptrekking van een tot op het bot verrotte godsdienst die tweeduizend jaar lang dood door schuld predikte. Mea maxima culpa.

Het christendom is daarom de meest verachtelijke onder de godsdiensten, omdat het de mens op sarcastische wijze tot slaaf maakt van een onverzadigbare schuldgevoel en zijn Siamese tweeling, een niet te bevredigen verlangen naar verlossing. In het kielzog van dit denken, dat gelinkt moet worden aan het politiek-economische denken Karl Marx en de vermeende inzichten in de diepst liggende lagen van de menselijke geest van grootmeester Sigmund Freud, dit alles gefundeerd op de onwrikbare wetenschappelijke inzichten van Charles Darwin, de rots waarop elke Übermensch het liefst bouwt, in dit kielzog, in deze draaikolk ben ik ook afgedaald. Het was bijna te mooi om waar te wezen en dat was het ook.

Ik denk dat ik doordraaf, ik denk dat het anders zit. Maar ik laat het staan.

Hilda bezoekt misschien niet haar geboortegrond, einddoel van haar pelgrimage, maar wel de kraal van haar jeugd waarin ze zich zo veilig voelde, een gevoel dat een romantisch mens ook kan hebben bij hedendaagse woke-woordjes als Indigenous Tribe en First Nation. Het pittoreske dopje, het protestante kerkje, de met een haag omheinde doden, de met een haag omheinde levenden, allemaal zijn het kringen in het concentrische kringen in het water die de partadijstuingemeenschap moeten beschermen tegen dat wat de kraal afbreekt. 'The circumference is within', zei William Blake zo mooi. 

Van al die cirkels in het graan, het groene gras, is weinig over. Hilda vindt niets dan ruïnes: in het dorp woont meer import dan oorspronkelijk, de kerk herbergt meer doden dan levenden en de begraafplaats geeft zichzelf van de weeromstuit alvast maar terug aan de natuur. Alles gaat naar wens; Nietzsche hoeft zich niet om te keren in zijn graf in Röcken in Sachsen-Anhalt. De plaats van geboorte is de plaats van wedergeboorte. Zo ook in deze novelle.

 

 

 

Egbert van der Stouw

'Over leven'

  

ISBN 9789493198678

28 februari 2025

100 pag

uitgeverijzilt.nl

bol.com/nl